15-10-2024

Matryca umiejętności w praktyce – Zasada 1: Znajdź złoty środek

---

Buduj swoje kompetencje: od teorii do praktyki.

W obliczu nadchodzących zmian w przepisach oraz rosnącej konkurencji na rynku pracy, matryca umiejętności staje się kluczowym elementem strategii każdej organizacji. Od czego warto rozpocząć pracę i na co zwrócić uwagę, podpowiadają nasze ekspertki Marlena Adamska i Agnieszka Konicz-Kowalska.

Zasada 1: “ZNAJDŹ ZŁOTY ŚRODEK: wyważenie ogólności i szczegółowości”

Przystępując do wdrażania matryc umiejętności, która jest jednym z 3 podstawowych elementów kompetencji pracownika, ważne jest, aby odpowiednio zdefiniować, co chcemy osiągnąć. Jednym z kluczowych kroków jest ustalenie wspólnego poziomu ogólności lub szczegółowości umiejętności. W praktyce każdy przełożony może mieć nieco inną perspektywę, a tym samym poziom szczegółowości, jednak mając na uwadze standaryzację, warto utrzymać zbliżony porównywalny poziom szczegółowości w każdym z obszarów firmy, który zostanie objęty matrycą. Przedstawmy to na przykładzie umiejętności pracy z MS Excel.

Dlaczego poziom ogólności jest ważny?

Kiedy definiujemy umiejętności, kluczowe jest wyważenie między zbyt ogólnymi a zbyt szczegółowymi opisami. Zbyt ogólne określenie, takie jak “Obsługa MS Excel,” może być mało pomocne w kontekście rozwoju pracowników lub oceny kompetencji, ponieważ nie wskazuje na konkretne umiejętności. Będzie się też przekładało na trudność w wystawieniu oceny przez przełożonego – bo część z tej umiejętności pracownik zna doskonale, części jednak jeszcze się uczy. Z kolei bardzo szczegółowe definicje, jak “Umiejętność użycia funkcji ‘JEŻELI'” lub “Umiejętność użycia funkcji ‘WYSZUKAJ PIONOWO’,” mogą rozmyć obraz całokształtu kompetencji i skupić się jedynie na fragmentarycznych zdolnościach, co ostatecznie przełoży się na dużą pracochłonność w wypełnianiu matryc, a następnie interpretowanie jej wyników.

Jak znaleźć odpowiedni poziom?

Prawidłowy poziom szczegółowości powinien być na tyle precyzyjny, aby można było ocenić, czy dana osoba posiada umiejętność, a jednocześnie wystarczająco ogólny, aby obejmować cały zestaw czynności związanych z daną kompetencją. W przypadku MS Excel przykładem może być umiejętność “Zaawansowana analiza danych w Excelu”. Taki poziom ogólności jest odpowiedni, ponieważ:

1. Jest wystarczająco konkretny, aby wskazywać na umiejętności związane z analizą danych, a nie ogólną obsługą programu.
2. Obejmuje różnorodne aspekty, takie jak użycie funkcji warunkowych, wyszukiwania danych  oraz podstawowych funkcji analitycznych, takich jak SUMA, ŚREDNIA czy MAX.
3. Pozwala na jasne zdefiniowanie kryteriów oceny, ponieważ można wyznaczyć konkretne zadania lub projekty, które sprawdzą, czy ktoś potrafi wykorzystać funkcje Excela w praktyce do rozwiązywania problemów.

Przykładowe poziomy szczegółowości dla MS Excel

• Zbyt ogólne:
  • Obsługa MS Excel
  • Znajomość programów biurowych
• Prawidłowy poziom:
  • Analiza danych w Excelu
  • Tworzenie raportów i zestawień z użyciem Excela
  • Automatyzacja zadań przy użyciu funkcji i makr
• Zbyt szczegółowe:
  • Umiejętność użycia funkcji “JEŻELI”
  • Znajomość funkcji “WYSZUKAJ PIONOWO”
  • Tworzenie raportów kołowych

Korzyści z wyważonego podejścia

Znalezienie odpowiedniego ZŁOTEGO ŚRODKA przynosi wiele korzyści:

• Ułatwia ocenę i rozwój umiejętności – daje możliwość skoncentrowania się na tym, co najważniejsze, bez zagłębiania się w zbędne szczegóły.
• Pomaga w określeniu ścieżek rozwoju – zrozumienie, jakie konkretnie kompetencje warto rozwijać, ułatwia planowanie szkoleń i kursów.
• Ujednolica język w organizacji – standaryzuje go – stosowanie tych samych kryteriów do oceny umiejętności pracowników pomaga w lepszym zrozumieniu, jakie kompetencje są naprawdę istotne.

Podsumowanie

Ustalanie właściwego poziomu ogólności lub szczegółowości jest kluczowe w budowaniu kompetencji. Zbyt ogólne definicje mogą być niejasne, a zbyt szczegółowe – niewystarczające. W przypadku MS Excel, zamiast koncentrować się na pojedynczych funkcjach, lepiej określić umiejętność na poziomie “Zaawansowana analiza danych w Excelu,” co daje pełniejszy obraz i więcej możliwości oceny oraz rozwoju kompetencji.

Pamiętajmy, że skuteczne wypracowywanie umiejętności to sztuka kompromisu pomiędzy szczegółowością a użytecznością – i to właśnie tu tkwi sekret budowania prawdziwych kompetencji “od teorii do praktyki.”

CHCESZ WIEDZIEĆ WIĘCEJ?

ZAPRASZAMY NA NASZEGO FACEBOOK, LINKEDIN ORAZ YOUTUBE